Zdolność do obserwacji, odkrywania i definiowania problemów i umiejętność zrozumienia i komunikacji potrzeb i emocji – te cechy w ostatnich latach nabierają na znaczeniu – w pracy, w biznesie, w codziennych relacjach. Mówimy o empatii. Empatii, która w raportach i badaniach jest uznawana za jedną z najważniejszych kompetencji przyszłości (m.in, raport Instytutu Badań nad Przyszłością na University of Phoenix Research Institute, Ankieta Workplace Empathy Study 2020, materiały Harvard Business Review). Ta cecha nie jest zarezerwowana dla kobiet tylko i wyłącznie, ale z moich ponad 12-letnich obserwacji w pracy to właśnie kobiety częściej charakteryzują się empatią. Co ma empatia do innowacji i tworzenia biznesu? To ich integralna część!

Obecne metody pracy nad innowacją: Design Thinking

Jednym z popularnych w ostatnich latach podejść do pracy nad tworzeniem nowych koncepcji, pomysłów, ale też zmian w obecnie funkcjonujących usługach, biznesie jest design thinking. Podając jego definicję „słownikową” należy wspomnieć frazę – myślenie projektowe, mające na celu rozwiązanie wybranego problemu. Design thinking to również zestaw narzędzi – ćwiczeń warsztatowych, które pomagają w dojściu do konkretnych pomysłów.

Design Thinking jako podejście ewoluowało od lat 60. XX wieku. Przez ostatnie 50 lat ukształtowało się dzięki badaniom naukowym, społecznym, nauce oraz bogatej historii projektowania i innowacji. Całą historię Design Thinking świetnie opisuje artykuł „Design thinking origin story plus some of the people who made it all happen”.  Chciałabym teraz postawić tezę, że kobiece predyspozycje i zdolności empatyczne wspierają procesy design thinking. Dlaczego? Zobaczmy najważniejszy model jaki proponuje design thinking jako plan na tworzenie innowacji. Składa się on z 4 etapów:

Każda z nas jest projektantką

Obecnie będąc po 6 latach prowadzenia projektów w podejściu design thinking wiem, jak ogromnie ważne są w całym procesie:
1. Otwartość na poszukiwanie, drążenie, odkrywanie, upór przy braku rozwiązań i wytrwałość w dążeniu do celu
2. Umiejętność obserwacji, empatyzowania się z grupą nad którą pracujemy, umiejętność zadawania pytań, próby „wejścia w buty” drugiej strony.
3. Próba pracy w interdyscyplinarnym zespole, łączenie jednostek o różnych kompetencjach, praca zespołowa
4. Otwartość na pomysły innych i ich krytykę

5. Zdolności manualne i szacunek do cechy kreatywności.

Stosując design thinking wchodzimy w rolę projektanta, twórcy, który ma niełatwe zadanie – przyznać się do błędu/zdefiniować obszar problemowy, potraktować go jako wyzwanie i podjąć próbę stworzenia rozwiązania. Coraz częściej to podejście wybierane jest przez działy zasobów ludzkich w organizacjach, managerki, liderki wyższego szczebla szukające niestandardowych sposobów na pracę w zespole i interakcję między ludźmi. Sama jako liderka zespołu w 2015 roku podjęłam próbę zdefiniowania i rozwiązania problemów w moim zespole (zespole Socjomanii). Materiał opisywany jest w tym artykule.

Problem jako najważniejszy element innowacji?

Zainicjowałam strategiczne warsztaty, podczas których określiliśmy 35 problemów, z których 10 przepracowaliśmy, szukając możliwych pomysłów – również tych na nowe usługi i zmianę naszego biznesu. Obserwując uczestników warsztatów, najłatwiej w rolę było wejść kobiecej części zespołu – wykazywała się większą chęcią do rozmowy o problemach, ich analizie, drążeniu w kierunku poszukiwania ich źródła. Drugą kwestią była tak ważna umiejętność „wejścia w buty” grupy docelowej, której problem rozwiązujemy (kim jest, co czuje, co myśli, co widzi – pytania z narzędzia: Mapa empatii). To co je cechowało to również próba (najczęściej skuteczna) gaszenia konfliktów personalnych między członkami burzliwych dyskusji. Narzędzia design thinking najczęściej wymagają od nas wyjścia ze strefy komfortu, co zdecydowanie częściej jest łatwiej akceptowalne przez kobiety (obserwacje z prowadzonych przeze mnie warsztatów). Co wnoszą mężczyźni? Bardzo często próbę konkretyzowania (potrzebne, ale w design thinking na ostatnim etapie procesu), precyzyjny sposób komunikacji, energię, myślenie zadaniowe.

Kobieta ważną częścią procesu tworzenia innowacji

To nie reguła, a obserwacje, jednak brak obecności kobiecego współczynnika w procesie tworzenia nowych rozwiązań, innowacji, strategii biznesowych, które wykorzystują świeże podejście jakim jest design thinking mógłby potencjalnie spowodować mniejszy efekt finalny lub więcej frustracji w trakcie. A te przy dążeniu do innowacji, tworzenia nowych pomysłów na biznes, stanowią dużą przeszkodę. Wykorzystajmy więc to empatyczne podejście i siłę, która drzemie w kobietach dając im możliwość bycia liderkami, wdrażania nowych narzędzi takich jak design thinking, lub zapraszajmy je do zespołów, które pracują niestandardowymi rozwiązaniami. Ich cechy będą w tworzeniu innowacji coraz bardziej pożądane.